Κεφαλαλγίες & Ρινοκολπίτιδα


Η Ρινοκολπίτιδα (φλεγμονή των παραρρίνιων κόλπων) και η Κεφαλαλγία (πονοκέφαλος) είναι δυο εξαιρετικά συχνές παθήσεις, που αν και κάποιες φορές σχετίζονται μεταξύ τους, ωστόσο στην πλειονότητα των περιπτώσεων αποτελούν ξεχωριστές οντότητες.

Η εκ παραδρομής διάγνωση Κεφαλαλγία=Ρινοκολπίτιδα από τον θεράποντα ιατρό και η μη διερεύνηση άλλων αιτιών κεφαλαλγίας, είναι λανθασμένη και συχνά προκαλεί σύγχυση στον ασθενή, ο οποίος τελικά δεν γνωρίζει γιατί έχει πονοκεφάλους. 

Κεφαλαλγία σχετιζόμενη με Ρινοκολπίτιδα
Η ρινοκολπίτιδα διακρίνεται στην οξεία και την χρόνια. Ως οξεία χαρακτηρίζεται η ρινοκολπίτιδα που τα συμπτώματά της διαρκούν το πολύ ένα μήνα. Χρόνια όταν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από 12 εβδομάδες και σαν έξαρση χρόνιας ρινοκολπίτιδας όταν έχουμε οξεία επιδείνωση των συμπτωμάτων σε έναν ασθενή με χρόνια συμπτώματα, και ύφεση αυτών μετά την κατάλληλη αγωγή. 
Σύμφωνα με την International Headache Society, τα διαγνωστικά κριτήρια για να συσχετιστεί μια κεφαλαλγία με ρινοκολπίτιδα είναι: πόνος στην μετωπιαία χώρα, κλινικά ευρήματα ρινοκολπίτιδας και υποχώρηση της κεφαλαλγίας με την θεραπεία της ρινοκολπίτιδας (Πίνακας 1). Τα κλινικά ευρήματα της ρινοκολπίτιδας είναι η ρινική καταρροή παχύρρευστης βλέννας, ρινική συμφόρηση, μειωμένη όσφρηση ή/και πυρετός. 
Η χρόνια ρινοκολπίτιδα δεν προκαλεί κεφαλαλγία ή προσωπαλγία, παρά μόνο όταν είναι σε έξαρση. 


Πίνακας 1

Ο πονοκέφαλος της ρινοκολπίτιδας οφείλεται στην πίεση που ασκείται στην κοιλότητα των παραρρίνιων κόλπων από την συγκέντρωση της βλέννας, η οποία δεν μπορεί να παροχετευτεί μέσα στην μύτη,  λόγω της φλεγμονής και του οιδήματος των στομίων των κόλπων. 
Η θεραπεία της κεφαλαλγίας αυτής είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.    


Κεφαλαλγία σχετιζόμενη με άλλες ρινικές παθήσεις
Πονοκέφαλος μπορεί επίσης να προκληθεί από μειωμένη οξυγόνωση ή νευραλγία λόγω κάποιου προβλήματος στο εσωτερικό της μύτης.
Το στραβό ρινικό διάφραγμα και οι υπερτροφικές κόγχες έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με την εμφάνιση υπνικής άπνοιας σε κάποιους ανθρώπους. Η δυσκολία αναπνοής κατά την διάρκεια του ύπνου προκαλεί μειωμένη οξυγόνωση του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα την εμφάνιση πρωινού πονοκεφάλου. 
Η θεωρία της κεφαλαλγίας "εξ επαφής" (ρινογενής κεφαλαλγία) συνεχίζει να έχει υποστηρικτές. Σύμφωνα με αυτήν την θεωρία όταν δυο επιφάνειες βλεννογόνου στο εσωτερικό της μύτης έρχονται σε επαφή (ενώ φυσιολογικά δεν υπάρχει επαφή), λόγω τραύματος, κάποιας επέμβασης, ουλής ή φλεγμονής, τότε προκαλείται ερεθισμός των νευρικών απολήξεων στα σημεία επαφής, και πρόκληση κεφαλαλγίας. 
Στις περιπτώσεις αυτές η χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να βελτιώσει τους πονοκεφάλους. 

Άλλες κεφαλαλγίες
Επειδή οι παραρρίνιοι κόλποι βρίσκονται πολύ κοντά στα μάτια, πολύ συχνά μια κεφαλαλγία στην περιοχή αυτή γύρω από τα μάτια ή το μέτωπο, σχετίζεται λανθασμένα με ρινοκολπίτιδα. Ωστόσο αυτή είναι και η περιοχή όπου εκδηλώνονται πολύ συχνά οι Hμικρανίες. 
Μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες έχουν δείξει ότι το 78-86% των ασθενών που πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια της ημικρανίας, έχουν διαγνωσθεί λανθασμένα, είτε από μόνοι τους είτε από τον γενικό τους ιατρό, με ρινοκολπίτιδα.
Η κεφαλαλγία τάσεως είναι η πιο συχνή μορφή πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας και μπορεί εύκολα να μιμηθεί τον πόνο της ρινοκολπίτιδας, λόγω του σπασμού μυών που βρίσκονται κοντά στους παραρρίνιους κόλπους. 
Ο ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο κατάλληλος ιατρός για να διαγνώσει αν όντως ένας πονοκέφαλος προέρχεται από τους παραρρίνιους κόλπους ή έχει άλλη αιτιολογία. 

Αναφορές
1. American Rhinologic Society
2. International Headache Society 
3. http://ihs-classification.org/en/